Στόχοι: Το μάθημα εισάγειτους φοιτητές στη μελέτη του ρεμπέτικου τραγουδιού, στην προέλευση του, την ιστορία του και τις περιόδους του. Επιπλέον, επιδιώκει να αποκτήσουν οι φοιτητές αντίληψη της μοναδικής αξίας των ρεμπέτικων τραγουδιών ως πολιτιστικού προϊόντος των λαϊκών στρωμάτων αλλά και ως τεκμηρίων της νεοελληνικής ιστορίας. Με την μελέτη πολλών ρεμπέτικων τραγουδιών, στόχο έχει να εμβαθύνουν οι φοιτητές στη σχέση των ιστορικών γεγονότων και του ρεμπέτικου τραγουδιού και στον τρόπο με τον οποίο οι δημιουργοί του τα προσέλαβαν και τα απέδωσαν, μέσα από τα τραγούδια . Επιπλέον, να μελετήσουν την
επίδραση των ιστορικών γεγονότων στην εξέλιξη αλλά και στη θεματολογία των ρεμπέτικων τραγουδιών και να ερμηνεύσουν την πολεμική που άσκησε ένα μεγάλο μέρος της αστικής διανόησης στο ρεμπέτικο, κατά τον Μεσοπόλεμο.
 

Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση γνώσεων δεδομένων και πληροφοριών, με τη συμβολή και των νέων τεχνολογιών.
Γόνιμος και δημιουργικός διάλογος, αλληλεπίδραση διδάσκοντος-διδασκομένων. Άσκηση κριτικής σκέψης και προβληματισμού.
Προαγωγή της ελεύθερης και δημιουργικής σκέψης.
Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα. Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών.
 

Το ρεμπέτικο (λαϊκό αστικό τραγούδι) ως πολιτιστικό και καλλιτεχνικό προϊόν του 20ου αι. Οι περίοδοι του ρεμπέτικου. Η προέλευση του όρου. Η πρόσληψη της ιστορίας από τους δημιουργούς του ρεμπέτικου. Η επίδραση των ιστορικών γεγονότων στην θεματολογία των ρεμπέτικων τραγουδιών. Μελέτη και ανάλυση ρεμπέτικων τραγουδιών, που αναφέρονται στις εξής ιστορικές ενότητες:
Το μάθημα αναπτύσσεται σε 13 μαθήματα.
1. Εισαγωγή : Οι περίοδοι . Η προέλευση του όρου. Οι κατηγορίες και η γλώσσα του
ρεμπέτικου. Η ζωή των μεταναστών στις ΗΠΑ. 2.Ο εξωελλαδικός ελληνισμός: Οι εμπορικές
σχέσεις, το λαθρεμπόριο και οι έρωτες Ελλήνων
και αλλοεθνών.
3.    Οι Βούλγαροι στον Β΄ Βαλκανικό πόλεμο και η εξύμνηση του Ελ. Βενιζέλου και του
Κωνσταντίνου.
4.    Η καταστροφή της Σμύρνης, οι υπεύθυνοι και οι αιχμάλωτοι του πολέμου.
5.    Η εχθρότητα προς τους πρόσφυγες,
το όνειρό τους για επιστροφή, οι έρωτες και η οικονομική αποζημίωση.
6.    Η πολιτική και η οικονομική ζωή στον Μεσοπόλεμο.
7.    Η κοινωνική και καλλιτεχνική ζωή στον Μεσοπόλεμο.
8.    Η λογοκρισία και οι διώξεις της δικτατορίας του Μεταξά.
9.    Οι υπεύθυνοι του πολέμου του 1940, ο
χλευασμός του Μουσολίνι και η συμμετοχή των στρατιωτών.
10.    Ο πληθωρισμός, η πείνα, η μαύρη αγορά και οι σαλταδόροι στην Κατοχή.
11.    Η αντίσταση και το μπλόκο της Κοκκινιάς.
12.    Η απελευθέρωση και ο εμφύλιος (1946- 1949).
13.    Η κοινωνική ανισότητα, η φτώχεια και οι περιορισμοί στη μεταπολεμική Ελλάδα.

 

Δραστηριότητα

Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου

Διαλέξεις

39

Ενισχυτικά μαθήματα

13

Προετοιμασία φοιτητών για συμμετοχή στη συζήτηση κατά τις παραδόσεις

39

Μελέτη και ανάλυση βιβλιογραφίας/ εξετάσεις

34

Σύνολο Μαθήματος 

125

Μέθοδος αξιολόγησης: γραπτή εξέταση (ερωτήσεις ανάπτυξης) και κατάθεση προαιρετικής εργασίας 4.000 λέξεων (της οποίας ο βαθμός συμψηφίζεται με τον βαθμό της εξέτασης

•    Βλησίδης Κώστας (2006). Σπάνια κείμενα για το Ρεμπέτικο (1929-1959), εκδ.Εικοστού Πρώτου, Αθήνα.
•    Γεωργιάδης Νέαρχος (1993). Ρεμπέτικο και πολιτική, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα.
•    Δαμιανάκος Στάθης (1976).Κοινωνιολογία του Ρεμπέτικου, Ερμειάς, Αθήνα.
•    Gaunlett Στάθης, (2001). Ρεμπέτικο Τραγούδι, Συμβολή στην επιστημονική του προσέγγιση, εκδ. Eικοστού Πρώτου, Αθήνα.
•    Καρδαράς Χρήστος (2014) , Ιστορία και ρεμπέτικο, Παπαζήση, Αθήνα.
•    Κοταρίδης Ν. (επιμ.) (2003), Ρεμπέτες και ρεμπέτικο τραγούδι, Πλέθρον, Αθήνα.
•    Παπαχριστόπουλος Νίκος (2004). Ρεμπέτικα τραγούδια: Η τέχνη των σημείων, εκδ. Βιβλιόραμα, Αθήνα.
•    Πετρόπουλος Ηλίας (1979). Ρεμπέτικα Τραγούδια, Κέδρος, Αθήνα.
•    Σαββόπουλος Πάνος (2006). Περί της λέξεως ρεμπέτικο το ανάγνωσμα… και άλλα, εκδ. Σιγαρέτα, Αθήνα.
•    Σχορέλης Τάσος (1977). Ρεμπέτικη Ανθολογία. Τόμ. 1-4, Πλέθρον, Αθήνα.
•    Χόλστ Γκαίηλ (1977).Δρόμος για το ρεμπέτικο και άρθρα για το ρεμπέτικο τραγούδι από τον ελληνικό τύπο(1947-1976), εκδ. Ντένιζ  Χάρβεϊ, Εύβοια.
 

https://eclass.uop.gr/courses/TS288/